به نقل از «ایران اکونومیست»

«یلدا»؛ دِینی که بر گردن سینمای ایران مانده

تاریخ انتشار: ۳۰ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۶۵۱۰۳

سینمای ایران اشتیاق بسیاری برای ورود به رسوم آئینی کهن دارد اما شب یلدا مهجورترین رسمی است که سینما نتوانسته در برابر عظمت و محبوبیت آن، ادای دین شایسته‌ای به عمل بیاورد.

به گزارش خبرنگار سینمایی ایران اکونومیست، سینمای ایران در کنار پرداخت‌های متنوعی که به رسم‌های آئینی دارد اما رزومه چندان پرباری در حوزه شب یلدا ندارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این مهجوریت به اندازه‌ای است که سینمای ایران در تاریخ ۱۲۲ ساله خود، هنوز به‌ شکلی مستقیم به آئین باستانی یلدا نپرداخته و هر آن‌چه که در این حوزه دارد، تنها بهانه‌ای بوده برای پرداختن به درازای سال و سیاهی بیشتری که استعاره‌ای از زندگی قهرمان داستان و شرایط او است.

این فقدان در شرایطی رقم خورده که سینمای ایران در برابر دیگر آئین‌های باستانی، چنین انفعالی از خود نشان نداده و در مواردی متعدد به آئین‌هایی چون نوروز، چهارشنبه‌سوری، نذری‌پزان و... پرداخته است.

نخستین فیلمی که با عنوان یلدا در سینمای ایران ساخته شد به سال ۱۳۴۹ بازمی‌گردد که ساموئل خاچیکیان اثری تحت عنوان قصه شب یلدا را جلوی دوربین می‌برد. فیلمی که البته هیچ اشاره مستقیمی به موضوع شب یلدا ندارد و داستان برهه‌ای از زندگی دختری به نام یلدا را روایت می‌کند.

داستان این فیلم درباره مرد جوانی است که دختر دلخواهش را پیدا می‌کند اما بر سر راه ازدواج آنها، مشکلاتی وجود دارد که منجر به خودکشی دختر می‌شود. جوان به موقع دختر را نجات می‌دهد و آن دو پس از یک سلسله ماجرا، سرانجام با هم ازدواج می‌کنند.

اما یلدا را در سینمای ایران با فیلم کیومرث پوراحمد می‌شناسند. فیلمی که در سال ۸۰ ساخته شد و با محوریت یک بازیگر (محمدرضا فروتن) و فضایی محدود، توانست به یکی از آثار ماندگار تاریخ سینمای ایران تبدیل شود.

البته که در این فیلم پوراحمد، هیچ اشاره ضمنی به مراسم و آداب شب یلدا نمی‌شود اما داستانی را روایت می‌کند در یک شب طولانی رقم می‌خورد که در نهایت به برف و سپیدی صبح می‌انجامد.

این فیلم داستان پدری است که همسر و دختر خردسالش را برای جست‌وجوی زندگی بهتر، برای دریافت اقامت، به خارج از کشور می‌فرستد اما همسرش با خیانت به او برای پناهندگی اقدام می‌کند و این مرد که با بحران بزرگی در زندگی‌اش روبرو شده، در شب یلدایی خودساخته فرو می‌رود تا این‌که با ورود زنی تازه به زندگی‌اش، این شب برای او به پایان می‌رسد.

البته که ذکاوت پوراحمد در این فیلم، تقابل تنهایی شخصیت اصلی فیلم با نشاط و دورهمی مربوط به این شب است که استعاره زیبایی از این شب را در ذهن مخاطب زنده کرده و یک انتظار طولانی دراماتیک را تجسم می‌بخشد.

در سال ۹۷، مسعود بخشی، فیلم یلدا را جلوی دوربین می‌برد. این فیلم، بیش از ۲ فیلم دیگر، به موضوع شب یلدا گره می‌خورد اما باز هم اثراتی از رسوم این شب و آئین کهن ایرانی به چشم نمی‌خورد.

این فیلم، داستان زن جوانی به نام مریم کمیجانی است که به دلیل قتل شوهرش، به مرگ محکوم شده است. او در شب یلدا، در استودیوی یک برنامه تلویزیونی پربیننده حاضر می‌شود تا توسط تنها فرزند مقتول، بخشیده شود اما مجموعه اتفاقاتی که در پشت‌صحنه و صحنه این برنامه زنده رخ می‌دهد، هر دو زن جوان را در چالشی جدی برای تصمیم‌گیری قرار می‌دهد.

همان‌گونه که مشاهده شد، تمام داشته یلدایی سینمای ایران، این ۳ فیلم است که این آثار نیز اشاره مستقیمی به آئین کهن ایرانیان نداشته که یا صرفا داستان آنها در این شب به وقوع پیوسته است و یا بیانی استعارین از یک سیاهی طولانی در زندگی قهرمان داستان دارند.

یلدا، مهجورترین رسم آئینی کشور در حوزه سینما است که در کنار تمام جذابیت‌ها و مقبولیت گسترده‌ای که دارد، نتوانسته به سوژه‌ای وسوسه‎ کننده برای فیلمسازان و فیلمنامه‌نویسان ما تبدیل شود.

  منبع: خبرگزاری ایرنا برچسب ها: مسعود بخشی ، سینما ، شب یلدا ، کیومرث پوراحمد

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: مسعود بخشی سینما شب یلدا کیومرث پوراحمد سینمای ایران شب یلدا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۶۵۱۰۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

خفّتی که MI۵ و MI۶ کشیدند، سیاه‌بازی‌ که گردن BBC افتاد!

پایتخت انگلیس، ظرف چند ماه اخیر، شاهد تظاهرات ضد صهیونیسی بی سابقه بوده و در برخی از آنها، بیش از ۵۰۰ هزار نفر شرکت کرده‌اند. این، برای سرویس اطلاعات و امنیت داخلی (MI۵) رژیمی که پایه گذار رژیم اشغالگر اسرائیل بوده، فاجعه‌ای بسیار سنگین است و حتی می‌تواند گریبان دولت انگلیس را هم در آینده بگیرد.

به گزارش ایسنا، محمد ایمانی در یادداشتی در کانال تلگرام خود نوشت: درد این ماجرا، همچنان به جان مقامات سیاسی و امنیتی انگلیس باقی است. آنها برای فرافکنی و سرکوب، تظاهرات ضد صهیونیستی را به ایران و سپاه پاسداران نسبت دادند؛ اما سوژه تمسخر شدند؛ چرا که خبر از عمق نفوذ معنوی ایران می دادند. #بسیج_لندن!
این درد گلوگیر، همچنان به جان مقامات انگلیسی باقی بود، تا این که موشک ها و پهپاد های نقطه زن سپاه پاسداران، پدافند انگلیس و آمریکا و اسرائیل را یکجا شکافتند و حفاظت شده ترین پایگاه نظامی رژیم صهیونیستی (نواتیم) را در هم کوبیدند. این هم، عقده گلوگیر بعدی برای انگلیس شد.
برخی مقامات افراطی انگلیس، چند سالی است خیال "تروریستی خواندن و تحریم سپاه پاسداران" را زمزمه می کنند. اما هر بار، توهم بالا آورده خود را قورت می دهند، چون می دانند که در صورت ارتکاب چنان حماقتی، باید بند و بساط خود را جمع کنند و از منطقه متواری شوند.
وجه سوم ماجرا، شرمندگی و سر کوفتی است که مقامات و رسانه های دولتی انگلیس، به خاطر حمایت از نسل کشی صهیونیست ها در غزه و عدم همراهی با افکار عمومی خشمگین، گرفتار آن شده اند.
معترضان، چند ماه قبل در اعتراض به بی شرمی بی بی سی در توجیه نسل کشی صهیونیست ها، رنگ قرمز به در و دیوار ساختمان این شبکه پاشیدند.
مجموعه این عقده ها و گرفتاری ها، موجب شده شبکه BBC به نیابت از MI۶ و MI۵ به خط شده و ادعا کند به سند سپاه پاسداران (آن هم سند فوق محرمانه!) دسترسی پیدا کرده؛ سندی ساختگی که در آن با ذکر جزئیات گفته می شود به نیکا شاکرمی در حین بازداشت تجاوز شده است(!)
در حالی که حتی برخی مخالفان جمهوری اسلامی هم، با استنادات و استدلال های متعدد اثبات کردند سند ادعایی بی بی سی جعلی است، بلافاصله VOA، رادیو فردا و اینترنشنال، به همراه برخی پایوران بی آبرو و لا قید (مانند زیباکلام و آذر منصوری) به صف شدند؛ تا به زعم خود، موضوع غالب در فضای رسانه ای (خیزش ضد صهیونیستی داشگاهیان آمریکا و اروپا/ سانسور و سرکوب شدید آنها) را عوض کنند!
نیازی به تفصیل نیست.

فقط باید به MI۶ و موساد که مدت هاست در به صف کردن رسانه های اپوزیسیون همکاری می کنند، نوشت؛
شماها اگر واقعا در کار اطلاعاتی، کمترین کفایتی داشتید، نه در عملیات طوفان الاقصی غافلگیر می شدید، و نه در رهگیری ده ها موشک و پهپاد سپاه پاسداران در می ماندید، که امنیتی ترین پایگاه های نظامی و اطلاعاتی رژیم صهیونیستی را در شمال و جنوب و مرکز سرزمین های اشغالی در هم کوبیدند.
و ایضا، اگر کفایت داشتید، مانع از گرفتار شدن سفیر انگلیس و رابط سیاسی سفارت و شاه مهره های جاسوسی شان در تهران، به هنگام ارتکاب جرم یا تبادل پیام می شدید.

انتهای پیام